Balmumu çeşitli arı türleri tarafından doğal yollarla üretilir. Balmumu doğal olduğundan, pek çok insan balmumundan yapılmış cilt bakım ve kozmetik ürünlerini kullanmayı tercih etmektedir. Canlı ve sağlıklı bir deriye sahip olabilmek için gerekli olan A vitamininden tutun da antioksidanlara kadar hemen her şey balmumu içerisinde mevcuttur. Yumuşatıcı ve nemlendirici özelliği dolaysıyla balmumu, derinizin ihtiyacı olan suyu ve parlaklığı sağlayacaktır. Antienflamatuar ve antiseptik özellikleri dolaysıyla derinizde görülen akne ve egzama gibi rahatsızlıkların tedavisine yardımcı olacak ve derinize tekrar yumuşaklık kazandıracaktır. Peki faydaları sayılmakla bitmeyen bu balmumu nedir ve neyden yapılır?
Balmumu üretim süreci, bir bahçe veya ormanda bulunan parlak renkli çiçeklerin arıları cezbetmesiyle başlar. Polen ve nektar üretebilmek için arılar bu çiçekleri arar. Şeker yönünden düşük nektarın pek çoğunu, şeker oranı yüksek bala çeviren arılar, bu nektarın bir kısmını da balmumu yapmak için kullanırlar. Arı kolonisi balmumu olmadan hayatta kalamaz.Bunun nedeni arıların bal peteklerini balmumundan yapıyor olmalarıdır.Balı peteklerde muhafaza etmek elzemdir, zira yeni nesil arılar bu ballar ile besleneceklerdir. Böylece koloninin devamlılığı sağlanmış olur. Arılar tüketmedikleri balları özenle peteklere yerleştirirler. Bu petekler altıgen şeklinde silindirlerdir ve önce yan yana, daha sonra arka arkaya olacak şekilde inşa edilirler. Arılar hem balı hem de polenleri bu peteklerin içinde saklar. Aynı zamanda bu petekler, arıların yavrularını büyüttükleri yerdir.
İşçi arılar topladıkları nektar ile kovana döndükleri zaman, bu nektarı balmumu yapmada görevli arılara verirler. Bu arılar hem balı hem de nektarı yerler ve bu malzemeleri vücutlarında işleyerek balmumunu üretirler. Genelde arılar, bir birim ağırlığındaki balmumunu üretebilmek için 6 ila 8 birim ağırlıkta bal tüketirler. Doğal olarak, arıların koloniyi ayakta tutabilmek için ihtiyaç duydukları balmumu, arılar tarafından büyük miktarlarda nektar tüketilerek üretilir.Nektarı ve balı yedikten hemen sonra arılar, karınlarında ürettikleri balmumunu küçük pullar halinde çıkartırlar. Sonrasında arılar bu balmumunu çiğneyerek yumuşak ve şekil verilebilir bir hale getirir. Balmumu kıvamına geldiğinde, arılar da bal peteklerini yapmaya başlarlar. Altıgen petekleri bal ile doldurduktan sonra, üstünü de yine balmumu ile kapatırlar. Elde edilen balmumlarının büyük miktarları işte bu kapaklardan elde edilir zira balı toplayabilmek için bu kapakların çıkartılması lazımdır.
Genellikle çiftçiler, bu kapakları ısıtmak ve petekten ayırmak için sıcak bir bıçak kullanırlar. Kapaklar bir sepete düşer ve sonrasında toplanır. Yeteri kadar balmumu elde edildiğinde, bu birikim eritilir. (Balmumu genelde 149 santigrat derecede erimektedir.) Bu eritme işlemi aynı zamanda balmumu içerisinde kalan az miktardaki balı ayrıştırmak için de gereklidir. Bu esnada bal dibe çöker ve daha hafif olan balmumu yüzeye çıkar. Sonrasında erimiş halde olan balmumu kalıplara dökülür ve katılaşmaları beklenir. Şekil alan ve katılaşan balmumu çok çeşitli endüstriyel alanlara, balmumu bazlı ürünlerin yapımı için satılır. Hiç şüphesiz balmumu, bir ev ürünü olarak kullanılmadan önce daha fazla rafine edilir ve saflaştırılır. Çok bilinen balmumu bazlı ürünlerin bazıları arasında mumlar, kozmetik kremler, losyonlar ve kayganlaştırıcılar gelmektedir.
Balmumu bazlı üretilen ürünlerin güzelliği onların doğal oluşlarıdır. Sağlıklı ve canlı bir deri için gerekli maddeler doğrudan çalışkan arılar tarafından üretilmektedir. Dünyadan her tarafında, mağazalar balmumu bazlı ürünlere daha fazla yer vermekte ve balmumu bazlı ürünlere olan talep artmaktadır. Arılar günlük hayatımızda ihtiyacımız olan pek çok şeyi karşıladıklarından bu trend sağlıklı ve sürdürebilirdir.
Balmumu Nerelerde, Nasıl Kullanılır?
1. Dudak Kremi Olarak
Doğal olan bu ürünle kış aylarında dudaklarınızı nemli tutabilirsiniz. Yapımı da çok kolaydır. 30 gr kadar balmumunu, kaynayan suyun üstüne konabilecek bir kapta (benmari), düşük ısıda eritin. Sonra bir çay kaşığı çiğ bal, 60 gram kadar soğuktan sıkılmış natürel zeytin yağı ve 60 gram kadar organik kenevir tohumu yağını ekleyin ve 1-2 dakika karıştırın. Karışıma biraz aroma eklemek için 20 damla kadar nane yapı ekleyin ve iyice karıştırın. Karışımı ateşten alın ve dudak nemlendirici kalıbına dökün.
2. Cilt Nemlendiricisi
Derinizin doğal nemini balmumu ile koruyabilirsiniz. Üstelik bir antioksidan olan E vitaminini de ekleyip kuru, yıpranmış ve çatlamış derinizi iyileştirebilirsiniz. Bunun için 120 gram kadar tatlı organik badem yağını 30 gram kadar balmumuna ekleyip kaynayan su üstünde (benmari) eritin. Benmariden kaldırdıktan sonra 60 gram kadar damıtılmış su ekleyin ve iyice karıştırın. Sonrasında karışıma 10 damla kadar E vitamini yağı ve 10 damla kadar da lavanta özü yağı ekleyin. Yağları ekledikten sonra karışımı soğuyana kadar hiç durmadan karıştırın. Sonrasında ayrı kaplara döküp kullanabilirsiniz.
3. Mumlarda
Evlerinizde rahatsız edici mum damlaları olmadan ve zehirli dumanlar çıkarmadan bir ambiyans yaratmanız, balmumundan yapılmış mumlarla oldukça kolaydır. Ayrıca bu mumlar yandığında etrafa tatlı bir bal kokusu yayılır. Tek ihtiyacınız olan balmumu yaprakları, bir fitil, keskin bir bıçak ve güvenli bir kesme tahtasıdır.
4. Pişirmede
Balmumları kalıplama yapmak ve aroma vermek için kullanılır. Pek çok şekerlemenin içerisinde balmumu bulunmaktadır. Ayrıca Fransız bir hamur işi olan ve canelés adı verilen tatlıya özgü bir çıtırlık için balmumu kullanılır.
5. Kaşıntı Giderici Olarak
Balmumunun zehirli sumaktan, zehirli meşeden ve diğer bazı nedenler oluşan kaşıntıları yatıştırmak için kullanabilirsiniz. Küçük bir tencerede 1 yemek kaşığı kuş otu tozunu, 1 yemek kaşığı karakafes otunu ve yarım litre kadar organik zeytin yağını hafif ateşte 3 saat kadar ağır ağır kaynatın. Sonrasında karışımı süzgeçten geçirin ve 60 gram kadar balmumu ekleyin. Krem kutularına döküp kullanabilirsiniz.
6. Ağrı Kesici Olarak
Balmumu etkili bir ağrı ve sızı kesici olarak kullanılabilir. Küçük bir tencerede 1 yemek kaşığı kuş otu tozunu, bir yemek kaşığı acı pelin otu tozunu ve 1 litre kadar tatlı zeytin yağını 3 saat kadar ağır ağır pişirin. Süzdükten sonra 90 gram kadar balmumu ve 10 damla kadar çay ağacı (Hint defnesi) yağını ekleyin.
7. Çekmeceleri Kolay Açabilmek İçin
Eski ama güzel bir büronuz varsa çekmeceleri çekmede zorlanıyor olabilirsiniz. Balmumunu çekmecelerin girip çıktığı raylara sürerseniz, ilk günkü kayganlığı elde etmiş olursunuz. Benzer yöntemler gıcırdayan cam kapıların menteşelerine de uygulanabilir.
8. Zarflarınızı Mühürlemede
Çeşitli davetler için hazırladığınız davetiyelerin farklılık yaratmasını ister misiniz? Balmumundan yapmış olduğunu mührü zarfın kapağına eritebilir, özel bir kaşe ile mühürleyip şekil verebilirsiniz.
9. Cilalama Yapmak İçin
Balmumunun doğal parlaklığı metal, tahta ve beton yüzeyleri parlatmak için birebirdir. Balmumu yüzeyleri koruyarak su veya diğer aşındırıcı öğelerin eşya ile temasını engeller. Balmumu aynı zamanda ayakkabı ve kemer gibi deriden üretilmiş aksesuarları için de koruyucu madde olarak kullanılabilir. Balmumu deriden yapılmış ürünleri nemli, yumuşak ve esnek tutar. Kurumalarını ve çatlamalarını önleyerek kullanım ömürlerini arttırır.